“Een conflict is een botsing tussen waarheden die niet in hetzelfde verhaal passen.”

Meteen wel een misverstand opruimen : een bemiddelaar lost geen problemen of verschillen op en velt geen oordeel over iemand of over een conflict.

Hij probeert door het voeren van intensieve en inter-actieve gesprekken de kloof tussen de verschillende waarheden te verkleinen door ieders eigenheid, droom, verlangen, wens, angst te valideren. Op die manier probeert hij inzicht en begrip te genereren bij de betrokken partijen zodat zij een aanvaardbare oplossing vinden met het oog op een leefbare toekomstige situatie.

Conus Mediation bemiddelt hierbij op een resultaatgerichte, pragmatische manier, met respect voor eenieders visie en overtuiging en dit vanuit de stelling van Poincarré rond het absolute recht op vrij denken en vrije meningsuiting maar met feiten als basis.

Daarbij worden niet de feiten die tot een conflict hebben geleid centraal gesteld (wat is, is), maar wel de aanname dat het een feit is dat mensen, bedrijven en organisaties baat hebben bij een toekomstige leefbare situatie.

Indien u  een situatie ervaart waarvan u hoopt dat bemiddeling mogelijk tot een verbetering kan leiden, aarzel dan niet me te contacteren voor een eerste (gratis) oriëntatiegesprek.

Waarom bemiddeling ?

Bemiddeling heeft tal van voordelen vergeleken met een klassieke rechtsgang voor een rechtbank. Boven het feit dat het een gemeenschappelijke stap is, is de bemiddeling vlugger, minder kostelijk, en... je neemt of houdt het conflict in eigen handen.

De kwaliteit:

Conus Mediation heeft de nodige opleidingen gevolgd en is erkend door de Federale Bemiddelingscommissie van de Federale Overheidsdienst Justitie.

De band tussen de partijen behoeden:

In een bemiddeling gaat het hem er minder over welke partij gelijk heeft, dan wel het over het vinden van een voor elke partij aanvaardbare oplossing, teneinde elkeen er voldaan te laten uitkomen en een leefbare toekomst te bieden. De bemiddelaar maakt er dus werk van om een positief klimaat te scheppen dat vruchtbare en constructieve uitwisselingen toelaat.

De efficiëntie:

Een goed akkoord is gebouwd op een gezonde basis, loyauteit en evenwichtigheid. Deze uitgangspunten zullen ook toelaten dat het akkoord in de loop van de tijd nageleefd wordt. Het akkoord strekt de partijen tot wet en deze kunnen het uitvoerbare kracht geven.

Afwezigheid van striktheid:

de hoeksteen van het proces is het uitermate vrijwillig karakter van bemiddeling. De sterkte schuilt in een plicht van gedeelde vertrouwelijkheid tussen alle partijen en de bemiddelaar.

Wanneer bemiddeling ?

Bemiddeling kan beoogd worden wanneer partijen van mening verschillen en er niet zelf uitkomen. Maar niet alle meningsverschillen vereisen een bemiddeling.

Of een geschil in aanmerking komt om bemiddeld te worden hangt van meerdere factoren af. Een conflict leent zich voor bemiddeling als partijen bereid zijn samen aan een oplossing te werken.

Vaak zijn dat geschillen tussen partijen die na de oplossing van het geschil nog verder met elkaar door moeten. Enkele voorbeelden hiervan zijn: (echt)scheiding – zeker als er kinderen bij betrokken zijn -, burenruzies, conflicten binnen een bedrijf, langlopende contracten met leveranciers.

Lenen zich minder of niet voor bemiddeling: principiële geschillen, geschillen waarin de rechten van partijen heel duidelijk zijn, conflicten tussen partijen die elkaar na de oplossing ervan elkaar nooit meer zullen tegenkomen.

Bovendien kan niet elke persoon een geldige bemiddelingsovereenkomst sluiten. Bemiddelen kan slechts als beide partijen de bevoegdheid hebben te beschikken over de rechten waarover ze een bemiddelingsovereenkomst willen sluiten en handelsbekwaam zijn.

De vraag naar de opportuniteit van het aanwenden van bemiddeling kan zowel bekeken worden vanuit het oogpunt van het voorkomen van geschillen, dan wel van het oplossen van gerezen geschillen. Bij dit laatste kan de benadering verschillen al naargelang er reeds al dan niet een gerechtelijke procedure aanhangig gemaakt werd voor een rechtbank.

Dit onderwerp heeft dus te maken met het bij voorbaat inbouwen van een conflictoplossende strategie bij de opbouw van een contractuele relatie, dan wel de opties die genomen worden wanneer men zich moet verdedigen tegen een aanspraak vanwege een contractspartij of een derde, of nog wanneer men zelf aanspraken wil laten gelden op een recht of vergoeding waarop men - al dan niet terecht - meent aanspraken te kunnen maken.

Nog maar zelden wordt in contracten aandacht besteed aan de mogelijkheid om bemiddeling in te schakelen bij eventuele conflicterende situaties bij de uitvoering van een contract. Niettemin vormt dit een aanzet om eventuele conflicten snel en eenvoudig op te lossen.

Starten met bemiddeling

Wie neemt het initiatief ?

De instap in een (vrijwillig) bemiddelingstraject is in bijna alle omstandigheden mogelijk en kan op zeer eenvoudige wijze gebeuren.

Om het even "officieel" te zeggen :  art. 1730 Ger. W. dat elke partij, onverminderd elke gerechtelijke of arbitrale procedure, voor, tijdens of na een rechtspleging aan de andere partijen mag voorstellen om een beroep te doen op de bemiddelingsprocedure. Dit impliceert een zeer grote vrijheid van initiatief nemen met daaraan gekoppeld een even grote vrijheid voor de betrokken partij(en) om daarop al dan niet in te gaan.

Maw : een bemiddeling kan vrijwillig aangegaan worden op voorstel van één partij maar steeds mits akkoord van alle betrokken partijen.

Niet onbelangrijk : dit kan door partijen zelfs gevraagd worden wanneer er reeds een gerechterlijke procedure is opgestart. Het geding zal dan uitgesteld of tijdelijk onderbroken worden.

Een rechter kan ook zelf een bemiddeling voorstellen voor of tijdens een geding.

Tenslotte : ook notarissen, advocaten, OCMW's, CAW's, PMS-centra, Justitiehuizen enz. (zouden) kunnen doorverwijzen naar een bemiddelaar en doen dit in de praktijk te weinig.

Wie kiest de bemiddelaar ?

De basis van de bemiddeling is de vrije wil van partijen in geschil om al dan niet in een bemiddelingstraject te stappen. Het is dus een vrije keuze.

Vandaar dat de partijen in alle vrijheid zelf hun bemiddelaar kunnen kiezen.

In geval partijen onmiddellijk zelf besluiten om op een bemiddelaar beroep te doen, hetzij omdat zij zich daartoe contractueel verbonden hebben, hetzij omdat zij kennis hebben van de mogelijkheden die bemiddeling biedt, is het voor de hand liggend, dat partijen in gezamenlijk overleg een geschikte bemiddelaar kiezen in functie van de aard van het  geschil dat zich voordoet.

Even goed is het mogelijk dat één van de betrokken partijen aan de andere partij(en) het voorstel doet om op een bemiddelaar beroep te doen. Zo dit voorstel gebeurt volgens de regels van het Gerechtelijk wetboek zal de ene partij per aangetekende brief het voorstel tot bemiddeling aan de wederpartij overmaken.

Conus Mediation kan bemiddelen bij Familiale en/of Sociale conflicten.

Verloop van een bemiddeling

Wanneer -eventueel na een eerste kennismaking- alle partijen het er over eens zijn dat bemiddeling de best mogelijke weg is om tot een aanvaardbare toekomstige levenssituatie te komen, wordt afgesproken waar de bemiddeling zal plaatsvinden. Dat kan zowel in de kantoren van Conus Mediation als op locatie.

 

Tijdens de gesprekken worden vrijwel steeds spontaan volgende fases doorlopen :

Fase van informatievergaring

De bemiddelaar verzamelt informatie over het geschil, en peilt naar de standpunten van de partijen over het geschil en probeert inzicht te krijgen in wat van belang is voor elke betrokkene. Door partijen wederzijds inzicht te laten krijgen in wat voor elk belangrijk is, kan in deze eerste fase reeds gezorgd worden voor een vertrouwensklimaat.

Formuleren van standpunten

De bemiddelaar zal elk van de partijen zijn visie en standpunt over het voorliggende geschil beluisteren en nagaan of dit goed begrepen werd, zo door de bemiddelaar als door de tegenpartij(en). Immers kan door het wegwerken van eventuele misvattingen en communicatiestoornissen alleen al een scherper beeld worden opgehangen van de werkelijke inzet van het geschil. Door het duidelijk scheiden van de inhoud van het geschil van de ruis veroorzaakt door emoties, vooroordelen en apriorismen, zullen partijen zich bewust worden van het werkelijke probleem waarvoor een oplossing zal moeten gezorgd worden.

Conus Mediation zal de partijen ook vragen om snel de ideale toekomstige situatie te beschrijven zoals zij die zien.

 

Noden en belangen bepalen

Vanuit de standpunten van partijen zal de bemiddelaar op basis van de aanbreng van de partijen verduidelijken wat de noden en de belangen zijn van iedere partij. Bijna vanzelf zal blijken of alle belangen naar voor gekomen zijn, dan wel sommige ervan nog een sluimerend bestaan leiden en de onderhandeling kunnen doen stranden. Daarom zal de bemiddelaar partijen daarover bevragen tot partijen formeel bevestigen dat er geen andere belangen meer zijn dan de opgelijste.

De caucus

Het kan gebeuren dat een partij terughoudend is om voluit te spreken in aanwezigheid van de andere partij(en).  Wanneer dit zich voordoet, kan de bemiddelaar aan partijen voorstellen om met elk van hen een afzonderlijk gesprek te hebben. Alles wat in caucus gezegd werd, zal vertrouwelijk blijven tussen de bemiddelaar en de betreffende partij, tenzij deze ermee instemt bepaalde elementen toch in het debat te brengen. Deze gelijke behandeling van partijen en vertrouwelijkheid is nodig om de neutraliteit van de bemiddelaar volkomen te vrijwaren. Het oordeelkundig gebruik ervan door de bemiddelaar zal vaak voor een doorbraak zorgen in de onderhandeling.

Opties en onderhandeling

De bemiddelaar onderzoekt samen met de partijen opties tot mogelijke oplossingen en helpt hen om te bepalen wat de oplossing is die het best tegemoet komt aan de noden en belangen.

Een bemiddeling is en blijft een onderhandeling waarbij men het beste resultaat voor de cliënt wenst te bekomen. Het enige verschil met een onderhandeling is dat er een derde bij betrokken wordt, die de trajectbewaker is en de partijen begeleidt bij het zoeken naar een oplossing.

Beëindiging met of zonder akkoord

Het is altijd mogelijk dat de bemiddeling wordt beëindigd zonder akkoord of met een gedeeltelijk akkoord.

In geval van een door de rechter bevolen bemiddeling informeren de partijen de rechter over de afloop van de bemiddeling. Indien ze niet tot een akkoord zijn gekomen, kunnen ze om een nieuwe termijn verzoeken of vragen dat de procedure wordt voortgezet.

Wanneer de partijen met behulp van de bemiddelaar – al dan niet met (permanente) bijstand van advocaten - tot een akkoord komen, wordt neergeschreven wat overeengekomen werd en door de partijen ondertekend.

Artikel 1733 van het Ger. Wetboek voorziet in de mogelijkheid om het bemiddelingsakkoord ter homologatie te kunnen voorleggen aan de bevoegde rechtbank. Deze homologatie heeft de gevolgen van een akkoordvonnis.  Er is echter geen verplichting dit te doen.

Hoe lang duurt een bemiddeling ?

Tijd nemen om echt een werkelijke oplossing te zoeken.

 

Bemiddeling beoogt vooral om voor alle betrokken partijen een bevredigende oplossing te vinden. Zelfs indien dat tijd kan kosten, is het de moeite waard.

Ervaren bemiddelaars getuigen dat wanneer men in een bemiddelingstraject stapt, je niet bij voorbaat kunt weten hoeveel tijd de bemiddeling zal duren. Een bemiddeling kan op twee uren gedaan zijn. Zo was er een conflict tussen een garagehouder en één van zijn verkopers. De protagonisten hadden reeds drie gerechtelijke procedures aangespannen tegen elkaar. De zaak leek zeer moeilijk. Om een lang verhaal kort te maken, wat een vergadering van twee uur ter voorstelling van de zaak moest worden, resulteerde in de oplossing van het conflict en de opstelling van een akkoord.

Soms kan een bemiddeling langer duren, zodat een bemiddeling over een jaar kan gespreid zijn. Zoals in het geval van een conflict tussen aandeelhouders van twee pas gefuseerde vennootschappen. Omdat geen van beide de aandelen van de andere kon overkopen, en zij ook niet aan een derde wensten te verkopen, diende te worden overgegaan tot de splitsing van de nieuw gevormde vennootschap. Dergelijke stap vraagt meer tijd, en is van doorslaggevend belang om de verstandhouding te bewaren tijdens de hele procedure. Gedurende een jaar werden vergaderingen aaneengeschakeld, waarvan sommige begonnen om negen uur ’s morgens en eindigden om drie uur in de nacht ’s anderendaags. Uiteindelijk werd de splitsing van de vennootschappen tot een aanvaardbare wijze voor partijen doorgevoerd. Evenwel hebben de partijen de handelsbetrekkingen die zij hadden voor de fusie opgegeven. Toch is dergelijke bemiddelingsuitkomst niet te betreuren.

Indien de aandeelhouders hun geschil voor een rechtbank gebracht, zou de oplossing wellicht minder gunstig geweest zijn voor hen, en zou de het proces verschillende jaren geduurd hebben.

Naargelang de aard van de bemiddeling kan de duur ervan uitlopen tussen de 2 en de 20 uren besprekingen. Daarbij moet men zich geen marathononderhandeling voorstellen. Immers zal meestal reeds in het bemiddelingsprotocol een tijdschema worden afgesproken.

Bijgevolg kan een goed voorbereide bemiddeling in bv. een sociaal conflict afgewerkt zijn na één dag bemiddelen, zelfs op een halve dag.

In familiale zaken is het eerder gebruikelijk om bemiddelingssessies te organiseren van één à twee uur, hoewel een langere sessie niet a priori uitgesloten is.

Wat kost een bemiddeling ?

Algemeen :

Een bemiddeling is in principe niet gratis. Een professionele bemiddelaar zoals Conus Mediation zal uiteraard een vergoeding vragen. De kostprijs van een bemiddeling hangt af van de geleverde diensten, de duurtijd van het bemiddelingstraject, het aantal partijen, het ereloon en de bijkomende kosten van de bemiddelaar.

De wet bepaalt dat de kosten van de bemiddeling en het ereloon van de bemiddelaar in gelijke delen ten laste zijn van de betrokken partijen, maar deze kunnen een andere verdeling afspreken.

Indien het een bemiddeling betreft tussen werkgever en werknemer, wordt er dikwijls voorgesteld om de werkgever 2/3 van de erelonen te laten dragen en het andere 1/3 door de werknemer, rekening houdend met het feit dat eerstgenoemde deze kost fiscaal in mindering kan brengen, terwijl de werknemer dit netto moet dragen en niet als een bruto betaalt.

De wet bepaalt eveneens dat de partijen en de bemiddelaar op voorhand de wijze van vaststelling en het tarief van het ereloon van de bemiddelaar moeten overeenkomen, alsmede de modaliteiten van de betaling ervan.

Die informatie wordt opgenomen in het bemiddelingsprotocol.

Net als andere gerechtelijke procedures kunnen bemiddelingen worden opgenomen in de dekking van uw verzekering voor rechtsbijstand. Raadpleeg hierover uw verzekeraar.

Een bemiddeling is over het algemeen beterkoop dan een beroep op de rechtbank, ondermeer omdat dit toelaat de kosten uit te sparen verbonden aan de procedures ter ondersteuning van de eis, alsook tal van andere kosten eigen aan de gerechtelijke oplossing van een geschil.

Ten titel van inlichting: de gerechtskosten voor een geschil ter waarde van € 3.000 belopen + minimaal € 1.000 (rechtsplegingvergoeding en kosten van dagvaarding) die ten laste zijn van hij die het proces “verliest”. Daar komen nog de advocaatkosten voor iedere partij.

Erelonen

De inspanningen van de bemiddelaar worden vergoed per uur of per dag of volgens elk ander systeem dat wordt afgesproken bij de eerste afspraak. Naast de dossier- en briefwisselingskosten schommelen de erelonen van bemiddelaars voor een bemiddelingssessie tussen kosteloos (in geval van Pro Deo) en het andere uiterste van € 150/uur exclusief BTW.

Als je de prijs van een bemiddeling vergelijkt met die van een proces, is die vaak een stuk lager. Maar vooral de kostenefficiëntie ligt een stuk hoger omdat de partijen vaak veel sneller tot een vergelijk komen.

De toegemeten tijd ligt daarenboven in handen van partijen, en vermits de bemiddelaar in het algemeen aan een uurtarief werkt, is de kost van een bemiddelingstraject beheersbaar.

Het ereloon van de bemiddelaar wordt vastgelegd in een overeenkomst, die voorafgaandelijk getekend wordt tussen de (twee) partijen en de bemiddelaar ter gelegenheid van de eerste bemiddelingssessie. Het tarief dat zal gehanteerd worden en de eraan verbonden en bijkomende kosten zullen duidelijk vermeld zijn.

Materiële kosten

In de meeste gevallen zal de bemiddeling plaats hebben in de burelen van de bemiddelaar, zodat zich zelden de vraag zal stellen naar lokalen aangepast aan de behoeften van een meerpartijen bemiddeling. Niettemin kan het aangewezen zijn om op een behoorlijke en comfortabele wijze een bemiddeling te leiden, dat men zich verplaatst naar een locatie op een voor elke betrokkene aanvaardbare afstand, waar de partijen zich op hun gemak kunnen voelen. Het gebruik van een dergelijke infrastructuur heeft een kost, doch deze is door de partijen zelf beheersbaar in de keuze die ze daarover maken.

Ook kan het voorkomen dat een plaatsbezoek noodzakelijk is, zoals bijvoorbeeld bij een geschil tussen aannemers, al dan niet begeleid door een expert. Die kosten zullen de kost van de bemiddeling uiteraard doen stijgen. Maar opnieuw zijn het de partijen zelf die beslissen over de noodzaak, de frequentie en de juiste opdracht van de betrokken derden.

Tenslotte kan het ook voorkomen dat de secretariaatskosten of hulp voor de opstelling van ontwerpen van overeenkomsten belangrijk zijn. Die uitgaven zijn goed voorzienbaar en kunnen in het bemiddelingsprotocol begroot worden.